Enflasyonda besin ve hizmet öne çıktı

TCMB’nin Şubat Ayı Fiyat Gelişimleri Raporu gösterildi. Rapora bakılırsa, enerji grubu aylık fiyat artışının ana belirleyicisi Kızıldeniz’deki jeopolitik gelişmelerle yükselen petrol tutarları ile Türk Lirasının seyrini takiben akaryakıt kalemi oldu. Geçen ay tüketici tutarları yüzde 4,53 yükselirken, senelik enflasyon 2,21 puan artarak yüzde 67,07 oldu. Şubatta organik gazın aylık tüketici enflasyonuna tesiri 0,01 puan ile sınırı olan kaldı. Besin grubu aylık fiyat artışı ise genele yayılarak güçlenirken, direkt etkilerinin yanı sıra yiyecek hizmetleri kanalıyla dolaylı olarak da manşet enflasyonu negatif etkilemeye devam etti. B ve C endekslerinin senelik değişiklik oranları sırasıyla 2,63 ve 2,41 puan artarak yüzde 70,31 ve yüzde 72,89 olarak gerçekleşti. Senelik tüketici enflasyonuna katkılar incelendiğinde ise bundan önceki aya bakılırsa hizmet, besin ve enerji gruplarının katkıları sırasıyla 1,05, 0,90 ve 0,30 puan artarken, alkol-tütün-altın ve temel mallar gruplarının katkıları 0,02’şer puan düştü. Mevsimsellikten arındırılmış verilerle incelendiğinde de B ve C endekslerinin aylık artışları bundan önceki aya kıyasla zayıflamakla beraber yüksek seyretti. Fiyat artışları B endeksini oluşturan gruplardan işlenmiş gıdada ocak ayına kıyasla güçlenirken, temel mal ve hizmet gruplarında yavaşladı. Hizmet tutarları artışı şubat ayında yüzde 5,66 ile önceki aya kıyasla yavaşlamasına karşın güçlü seyrederken, grup senelik enflasyonu 4,64 puan artışla yüzde 94,36 oldu. Aylık fiyat artışları grup geneline yayıldı ve senelik enflasyon tüm alt gruplarda terfi etti. Ocak ayında mühim seviyede yükselen kira alt grubunda aylık artış yüzde 7,06 ile kuvvetli seyrederken, bu alt grupta senelik enflasyon 9,09 puan artışla yüzde 120,93 seviyesine ulaştı. Komünikasyon alt grubunda aylık fiyat artışı yüzde 6,27 ile yüksek bir oranda gerçekleşti. Söz mevzusu gelişmede cep telefonuyla meydana getirilen görüşme ile web ücretlerindeki artışlar belirleyici oldu.

ÖZEL OKUL ÜCRETLERİNDE DİKKAT ÇEKEN ARTIŞ

Öteki hizmetler alt grubunda, eğitim, paket tur, bakım-onarım, sigorta ve sıhhat hizmetleri tutarları öne çıkarken, bilhassa eğitim hizmetlerinde aylık fiyat artışının hususi okul ücretlerine istinaden yüzde 12,76 ile bundan önceki senenin aynı dönemine kıyasla yüksek bir artış göstermesi dikkati çekti. Lokanta-otel grubunda başta kırmızı et olmak suretiyle besin fiyatlarındaki artışların tesirleri belirleyici olurken, yüzde 2,25 ile öteki alt kalemlere kıyasla daha ılımlı bir artış kaydeden ulaştırma hizmetlerinde ise akaryakıt fiyat gelişmelerinin yansıması hissedildi. Temel mal grubu senelik enflasyonu 0,65 puanlık bir artışla yüzde 54,0 oldu. Şubat ayında senelik enflasyon dayanıklı mallarda gerilerken, öteki alt gruplarda terfi etti. Dayanıklı mal (altın hariç) fiyatlarındaki aylık artış mühim seviyede yavaşlayarak yüzde 1,50 olurken, alt grup senelik enflasyonu 1,55 puanlık düşüşle yüzde 58,98 seviyesine geriledi. Şubat ayında mobilya tutarları yüzde 3,91 oranındaki artışla alt grup içinde öne çıkarken, beyaz eşya tutarları yüzde 1,82, otomobil tutarları yüzde 0,71 ile sınırı olan artış sergiledi. Öteki temel mallar alt grubunda fiyatlar yüzde 2,74 yükselmiş, senelik enflasyon 2,41 puan artarak yüzde 54,95’e ulaşırken, alt grup aylık enflasyonunda konutun bakım ve onarımı, kişisel bakım ürünleri ve kitap tutarları etkili oldu. Şubat ayında giyim ve ayakkabı tutarları görece yatay seyrederken, alt grup senelik enflasyonu 2,80 puanlık artışla yüzde 42,39’a terfi etti. Enerji tutarları şubat ayında yüzde 2,96 yükselirken, grup senelik enflasyonu 3,06 puan artarak yüzde 35,95 seviyesinde gerçekleşti. Türk lirası cinsel enerji fiyatlarındaki gelişmelerle akaryakıt ve tüp gaz tutarları ise sırasıyla yüzde 7,26 ve 3,76 oranlarında arttı. Öteki kalemlerde fiyatlar ılımlı bir seyir izledi. Besin ve alkolsüz içecekler grubunda aylık fiyat artışı yüzde 8,25 ile bundan önceki aya kıyasla güçlenirken, senelik enflasyon 1,41 puan artarak yüzde 71,12 olarak gerçekleşti. Aylık fiyat artışları alt gruplar geneline yayılırken, senelik enflasyon işlenmemiş gıdada yüksek baz etkisiyle 2,94 puan düşerek yüzde 84,41’e geriledi. İşlenmiş besin ise 4,09 puan artarak yüzde 60,42 oldu. Mevsimsellikten arındırılmış verilerle, bundan önceki ay sebze kaynaklı kısmi bir düzeltme izlenen taze meyve sebze fiyatlarında bu zamanda sebze tutarları öncülüğünde yüksek bir artış gözlendi. Öteki işlenmemiş besin grubunda kırmızı et fiyatlarında yükseliş devam ederken beyaz et fiyatlarındaki artış bir miktar hızlanırken, bakliyat ve pirinç öteki dikkat çeken alt kalemler oldu. Böylece işlenmemiş besin tutarları aylık bazda yüzde 9,30 oranında terfi etti.

KIRMIZI ET FİYATLARINDA ARTIŞ SÜRÜYOR

Aylık enflasyonun yüzde 7,29 gerçekleştiği işlenmiş besin grubunda ekmek-tahıllarda fiyat artışları kuvvetlenirken, kırmızı et fiyatlarının etkilediği işlenmiş et ürünlerinde yüksek artışlar devam etti. Pişmeden süt referans fiyat ayarlamasına bağlı olarak süt ve süt ürünlerindeki fiyat artışları da bu zamanda belirgin oldu. Yurt içi üretici tutarları şubat ayında yüzde 3,74 artarken, senelik enflasyon 3,09 puan yükselişle 47,29 oldu. Ana endüstri gruplarına bakılırsa incelendiğinde enerji alt grubunda fiyatlar aylık bazda yatay seyrederken dayanıklı ve dayanıksız tüketim mallarında belirgin artış gösterdi. Aylık fiyat gelişimleri sektörler bazında incelendiğinde, fiyat artışlarının genele yayılmış olduğu izlenirken, rafine petrol ürünleri, mobilya, besin ürünleri ve içecekler, öteki madencilik ve taş ocakçılığı ürünleri, giyim eşyası ile ağaç ve mantar ürünleri öne çıkan alt gruplar oldu.