İklim krizi sebebiyle gelecekte daha şiddetli türbülanslar mı yaşanacak?

İngiltere’nin başkenti Londra’dan Singapur’a giden uçağın şiddetli türbülansa girmesi sonucu dün bir yolcu yaşamını yitirdi, oldukça sayıda şahıs yaralandı.73 yaşındaki İngiliz vatandaşın kalp krizi sebebiyle yaşamını kaybetmiş olduğu düşünülürken, bu vaka türbülansın iyi mi meydana geldiğini ve ne kadar tehlikeli olup olmadığı sorularını bununla beraber getirdi. Öteki taraftan, İngiltere’de meydana getirilen bir araştırmaya nazaran, iklim krizinin gelecek yıllarda daha şiddetli türbülanslara yol açacağı ortaya çıktı.

ÖLÜM SON DERECE NADİR

Görsel: ShutterStock Internasyonal tarifeli uçuşlarda direkt türbülanstan meydana gelen ölümler son aşama ender yaşanıyor. Pilotlar çoğu zaman bir çok türbülans türü hakkında öncesinden uyarı verebiliyor ve yolcuların kendilerini emniyete aldığından güvenilir olabilir. Daha ufak uçaklarda yada hususi jetlerinde ise ciddi yaralanmalar yada ölümler daha sık görülüyor. ABD Ulusal Ulaştırma Güvenliği Kurulu, iç hat uçuşlarında on yılı aşkın bir süre içinde 100’den fazla yaralanma ve 10’u aşkın ölüm kaydetti; sadece ölümler çoğunlukla uçakların düşmesine yol açan türbülans oluştuğunda meydana geldi. Daha büyük uçaklarda, türbülans bilhassa kemerler takılmadığı takdirde etrafa savrulan eşyalar sebebiyle yaralanmalara yol açabiliyor. Bu taraz durumlarda mürettebat bilhassa risk altındadır.

TÜRBÜLANS NEDİR VE BUNDAN NASIL KAÇINILABİLİR?

Görsel: ShutterStock Genel olarak, türbülansların bir çok, yukarı ve aşağı yönlü rüzgarların olduğu bulutlarda meydana gelir. Gök gürültülü fırtınalar, dağ sıraları yada belirli bulutların ortaya çıkması benzer biçimde bazı hava ve coğrafi koşullar türbülans olasılığına işaret ederken “açık hava” türbülansının tespit edilmesi oldukça daha zor olsa gerek. “Açık hava” türbülansı olarak türbülans türü bulutsuz meydana geldiğinden görülemez. Tespit edilmesi oldukça zor olduğundan oldukça daha sorunludur. Bu tür türbülanslarda uçaklar rotasından çıkabilir, yada süratli bir halde irtifa kaybedebilir. BBC’nin haberine nazaran, Aynı rotalarda kısa bir süre ilkin geçiş meydana getiren öteki uçaklar da türbülans bildiriminde bulunabilir. Pilotlar bu alanlardan kaçınmaya çalışır ya da tesirini azaltmak için uçağı yavaşlatır. Mürettebat ek olarak türbülansa iyi mi müdahale edecekleri mevzusunda da eğitilmiştir.

İKLİM KRİZİ DAHA KÖTÜ MÜ ETKİLEYECEK?

Görsel: ShutterStock 2023 senesinde İngiltere’deki Reading Üniversitesi’nde meteorologlar tarafınca meydana getirilen bir araştırma, iklim değişikliği sebebiyle gelecek yıllarda daha şiddetli türbülansların yaşanacağını sonucunu ortaya koydu. Araştırmacılar dünya ısındıkça şiddetli türbülansların artacağının altını çizdi. Bilim adamları iklim krizinin bir sonucu olarak artan sıcaklıkların, transatlantik uçuşlarda yaşanmış olan türbülansların dikkat çeken bir halde arttığını kaydetti. Araştırma, iklim krizi sebebiyle gökyüzünün kırk yıl öncesine nazaran yüzde 55’e kadar daha inişli çıkışlı bulunduğunu ortaya çıkardı. Karbondioksit emisyonlarından meydana gelen daha sıcak hava, jet akışındaki hava akımlarını değiştirerek türbülansı şiddetlendiriyor. Bilim adamları, dünyanın en yoğun uçuş rotalarından kabul edilen Şimal Atlantik üstündeki tipik bir noktada, şiddetli türbülansın 1979 ile 2020 yılları aralığında yüzde 55 arttığını buldu. Araştırmacılar, Şimal Atlantik üstünde bir noktada şiddetli açık hava türbülansının 1979’da 17,7 saat yaşanırken, 2020’de 27,4 saate çıktığını buldu. Bölgedeki orta dereceli türbülans yüzde 37 artışla 70 saatten 96,1 saate, hafifçe türbülans ise yüzde 17 artışla 466,5’ten 546,8 saate çıktı. Şimal Atlantik türbülans sayısında en büyük artışı yaşarken, ABD, Avrupa, Orta Doğu ve Cenup Atlantik üstündeki öteki yoğun uçuş rotalarında da yaşanmış olan türbülanslarda mühim bir artış görüldü. *Haberin görseli iStock tarafınca servis edilmiştir.